Zmiany w postępowaniu egzekucyjnym

Istotnych zmian dokonano w przepisach k.p.c. dotyczących postępowania egzekucyjnego. Wprowadzone zmiany modyfikują zakres czynności wykonywanych przez referendarza sądowego, a także kwestię doręczeń za pośrednictwem systemu teleinformatycznego dokonywanych przez komornika.  Nowelizacją zostały objęte także przepisy o skardze na czynności komornika oraz grupa przepisów dotycząca zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej w stosunku do tej samej rzeczy albo prawa majątkowego. Analizując treść wprowadzonych zmian można dojść do wniosku, że głównym celem ustawodawcy było zaktywizowanie drogi elektronicznej w postępowaniu egzekucyjnym, a tym samym jego uproszczenie i przyspieszenie wymiany informacji między stronami postępowania w toku jego trwania.

Nowe brzmienie przepisu art. 760 k.p.c. dopuszcza, aby przepisy szczególne zezwalały na składanie pism (wniosków i oświadczeń) wyłącznie za pomocą systemu teleinformatycznego. Ten sam przepis zakłada również możliwość wyboru formy wnoszenia pomiędzy fizyczną a elektroniczną (tak, jak przewiduje to postępowanie rozpoznawcze).

W celu zwiększenia wydajności sprzedaży zajętych w toku postępowania nieruchomości, ustawodawca zdecydował się wprowadzić nowe przepisy (art. 879¹ i następne k.p.c.). Pozwalają one na przeprowadzenie tzw. elektronicznej licytacji, która będzie się odbywała na wniosek wierzyciela, zgłoszony przed wyznaczeniem terminu licytacji lub wraz z wnioskiem o wyznaczenie terminu drugiej licytacji. Co ważne, sprzedaż taka będzie się odbywała za pośrednictwem specjalnego systemu informatycznego, a dostęp do niego będzie możliwy w każdym sądzie rejonowym. Ustawodawca wprowadził jednocześnie istotne ograniczenie, bowiem elektroniczna forma licytacji będzie możliwa do zastosowania wyłącznie co do nieruchomości oddanych pod dozór osobie innej niż dłużnik.

Istotną zmianę ustawodawca wprowadził także do art. 827 k.p.c. Po nowelizacji przepis ten nie przewiduje już obligatoryjnego wysłuchania wysłuchania stron przed zawieszeniem lub umorzeniem postępowania. Od dawna bowiem pojawiały się opinie, że czynność ta często jest zbędna i nie przyczynia się do zwiększenia efektywności postępowania. Po zmianie, decyzja o dokonaniu czynności przesłuchania stron przed zawieszeniem lub umorzeniem będzie uznaniową decyzją organu prowadzącego postępowanie.

W przedmiocie zbiegu egzekucji uchwalono, iż w przypadku zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej do tej samej rzeczy albo prawa majątkowego będzie ten organ, który jako pierwszy dokonał zajęcia, a w razie niemożności ustalenia tego pierwszeństwa – organ egzekucyjny, który dokonał zajęcia na poczet należności w wyższej kwocie. Wyjątek będzie dotyczył egzekucji prowadzonej na podstawie jednolitego tytułu wykonawczego państwa członkowskiego Unii Europejskiej albo zagranicznego tytułu wykonawczego, określonych w ustawie z dnia 11 października 2013 r. o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, należności celnych i innych należności pieniężnych. Zbieg egzekucji nie będzie wstrzymywał czynności egzekucyjnych, a w razie kolejnego zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej do tej samej rzeczy albo prawa majątkowego łączną egzekucję będzie przejmował sądowy organ egzekucyjny, który łącznie prowadzi egzekucje w wyniku pierwszego zbiegu.