Prawo restrukturyzacyjne

W dniu 1 stycznia 2016 roku zaczęła obowiązywać nowa ustawa Prawo restrukturyzacyjne, która ma realizować tzw. politykę „nowej szansy”, czyli zapewnienie możliwości „nowego startu” przedsiębiorcom, których fiasko przedsięwzięcia gospodarczego wynika z niekorzystnej zmiany warunków ekonomicznych. Do najważniejszych celów nowej regulacji należy: I) zapewnienie przedsiębiorcom i ich kontrahentom skutecznych instrumentów do restrukturyzacji przy jednoczesnej maksymalizacji ochrony praw wierzycieli, II) zapewnienie instytucjonalnej autonomii postępowań restrukturyzacyjnych w oderwaniu od stygmatyzujących postępowań upadłościowych, III) wprowadzenie zasady subsydiarności postępowania upadłościowego, jako ultima ratio wobec ekonomicznego fiaska restrukturyzacji, IV) zwiększenie uprawnień aktywnych wierzycieli, V) maksymalizacja szybkości i efektywności restrukturyzacji i upadłości, VI) odformalizowanie postępowań i szersze wykorzystanie w nich nowoczesnych narzędzi teleinformatycznych, VII) realizacja polityki „nowej szansy” – zapewnienie możliwości „nowego startu” przedsiębiorcom, których fiasko przedsięwzięcia gospodarczego wynika z niekorzystnej zmiany warunków ekonomicznych, oraz VIII) zwiększenie odpowiedzialności nierzetelnych dłużników i upadłych. Po wejściu w życie nowej ustawy firma, która znajdzie się w trudnej sytuacji finansowej, będzie mogła skorzystać z jednego z czterech wariantów procedury restrukturyzacyjnej, tj.: 1) postępowania o zatwierdzenie układu, 2) przyspieszonego postępowania układowego, 3) postępowania układowego albo 4) postępowania sanacyjnego. Celem każdego z tych postępowań jest uniknięcie konieczności ogłoszenia przez dłużnika upadłości dzięki umożliwieniu mu restrukturyzacji poprzez zawarcie układu z wierzycielami, a przy postępowaniu sanacyjnym dzięki wdrożeniu działań sanacyjnych przy jednoczesnym zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. Do wszystkich rodzajów postępowań restrukturyzacyjnych zastosowanie będą miały te same regulacje dotyczące zakresu wierzytelności objętych układem, propozycji układowych, zawarcia i zatwierdzenia układu i jego skutków, a także zasady zmian i uchylenia układu. Sprawy w postępowaniu restrukturyzacyjnym będzie rozpoznawał sąd restrukturyzacyjny. Sądem restrukturyzacyjnym będzie sąd rejonowy – sąd gospodarczy. Uczestnikami postępowania restrukturyzacyjnego będą: dłużnik, wierzyciel osobisty dłużnika, któremu przysługuje wierzytelność bezsporna oraz wierzyciel osobisty dłużnika, któremu przysługuje wierzytelność sporna i który uprawdopodobnił swoją wierzytelność oraz został dopuszczony do udziału w sprawie przez sędziego-komisarza. Postępowanie restrukturyzacyjne będzie prowadzone z udziałem nadzorcy, którym będzie nadzorca układu albo nadzorca sądowy, albo zarządcy. W myśl ustawy wierzyciele będą mieli wpływ na przebieg postępowania. Będą mogli m.in. domagać się zwołania rady wierzycieli przez sędziego-komisarza. Zgodnie z nowymi przepisami zdolność restrukturyzacyjną będą mieli wszyscy przedsiębiorcy. Pozbawieni jej będą: Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego. Ograniczają one również uprzywilejowanie należności publiczno-prawnych, w tym należności podatkowych. Wyjątkiem są należności z tytułu składem na ubezpieczenie społeczne, o których była mowa powyżej. Dzięki znacznemu odformalizowaniu procedur nowelizacja uprościła i przyspieszyła postępowanie upadłościowe. Jako najważniejsze zmiany w Prawie upadłościowym i naprawczym, wprowadzone na mocy nowej ustawy, wskazać należy: nową definicję stanu niewypłacalności, modyfikację regulacji dotyczącej oddalenia przez sąd wniosku o ogłoszenie upadłości z powodu tzw. „ubóstwa masy” oraz umożliwienie dłużnikowi sprzedaż jego przedsiębiorstwa lub części majątku w ramach postępowania upadłościowego. W ustawie znajdują się również przepisy dotyczące międzynarodowego postępowania restrukturyzacyjnego, a także regulacje obejmujące odrębne postępowania restrukturyzacyjne, w tym m.in.: wobec deweloperów i banków. Nowe prawo zakłada również utworzenie internetowego Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości, który będzie zawierał m.in. wyszukiwarkę prowadzonych spraw upadłościowych, wykaz syndyków i biegłych, a także wzory pism i formularzy, wymaganych w trakcie postępowania. Będzie powszechnie dostępny od dnia 1 lutego 2018 roku, a korzystanie z niego będzie bezpłatne.

A.J.