Nowelizacja prawa spadkowego

Sejm przyjął nowelizację ustawy- Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, która w istotny sposób zmienia zasady odpowiedzialności za długi spadkowe. Zgodnie z przyjętymi przepisami milczenie spadkobiercy będzie wiązało się z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a więc odpowiedzialność za długi będzie ograniczona tylko do tzw. stanu czynnego spadku tj. do wartości aktywów spadku.

Głównym celem ustawy jest potrzeba ochrony obywateli przed niekorzystnymi skutkami braku złożenia oświadczenia w przedmiocie przyjęcia bądź odrzucenia spadku. Zmienione przepisy wprowadzają jako zasadę odpowiedzialność za długi spadkowe z tzw. dobrodziejstwem inwentarza tj. do wysokości wartości aktywów spadku., w miejsce obowiązującej zasady odpowiedzialności nieograniczonej. Brak oświadczenia spadkobiercy w przedmiocie przyjęcia bądź odrzucenia spadku w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się on o tytule swojego powołania do tej pory oznaczało przejęcie pełnej i nieograniczonej odpowiedzialności za długi spadkowe ( tzw. proste przyjęcie spadku).

Inną istotną zmianą będzie wprowadzenie instytucji tzw. prywatnego wykazu inwentarza. Obecnie taki spis sporządza komornik, co dla spadkobierców oznacza kolejne koszty. Nowa ustawa wprowadza alternatywną wobec spis instytucję- prywatny wykaz inwentarza dodany w art. 1031¹– 1031⁴ k.c. Wykaz inwentarza będzie mógł zostać przygotowany zarówno przez spadkobiercę, jaki i zapisobiercę windykacyjnego oraz wykonawcę testamentu. Ma on być fakultatywny, a jego wzór zostanie określony w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Jeżeli jednak wierzyciele spadku uznają, że prywatny wykaz jest nie wystarczający lub został sporządzony z nienależyta starannością, komornik sądowy- na wniosek wierzycieli- tak jak obecnie- będzie sporządzał urzędowy spis.

W celu ochrony wierzycieli spadkowych nowa ustawa ma wprowadzać rozwiązanie, zgodnie z którym jeżeli spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, spłacając niektóre długi spadkowe wiedział lub przy dołożeniu należytej staranności powinien był wiedzieć o istnieniu innych, ponosi odpowiedzialność za nie ponad wartość stanu czynnego spadku, jednak tylko do takiej wysokości, w jakiej byłby obowiązany je zaspokoić, gdyby spłacał należycie wszystkie długi spadkowe. Nie dotyczy to spadkobiercy niemającego pełnej zdolności do czynności prawnych oraz spadkobiercy, co do którego istnieje podstawa do jego ubezwłasnowolnienia.

Nowe przepisy mają poszerzyć również krąg osób. które mogą reprezentować stronę w postępowaniu cywilnym. Będzie mógł nim być każdy wstępny ( dziadkowie, pradziadkowie), a nie tylko- jak dotąd- rodzice.

6 lutego 2015 roku ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Sejmu. Zmiany mają wejść w życie  po 6 miesiącach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.