Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 4 kwietnia 2010 roku (I ACa 83/08) gdy pełnomocnik działa w granicach ważnego umocowania, ale wbrew rzeczywistej lub nawet hipotetycznej woli mocodawcy, a jego czynność przynosi reprezentowanemu zamiast korzyści straty dochodzi do nadużycia umocowania, a czynność prawna realizująca umowę w takich warunkach jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego i nieważna na podstawie art. 58 § 2 k.c.
Sąd Apelacyjny w Białymstoku wskazał w przedmiotowym wyroku, że tego typu zachowanie należy oceniać jako sprzeczne z ideą pełnomocnictwa. Instytucja ta jest bowiem oparta na bezwzględnym zaufaniu mocodawcy do osoby, która ma działać w jego imieniu. W przypadku gdy pełnomocnik dba (jak w sprawie analizowanej przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku) wyłącznie o swoje majątkowe interesy, a dodatkowo działa wbrew woli bądź wiedzy mocodawcy czynność taka powinna zostać uznana za nieważną i dokonaną z przekroczeniem zakresu umocowania. Na skutek posłużenia się w ten sposób uzyskanym pełnomocnictwem naruszenia w ocenie Sądu doznają podstawowe zasady etyczne i uczciwego postępowania takie jak: zasada zaufania, lojalności i uczciwego obrotu. Czynność prawna realizującą więc umowę w takich warunkach jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego i powinna zostać uznana za nieważną na podstawie art. 58 § 2 k.c.
Wskazać należy, ze instytucja „nadużycie umocowania” nie została unormowana w prawie polskim w żadnym szczególnym przepisie. Jest to jednak instytucja znana w doktrynie i judykaturze.
W doktrynie wskazuje się, że tam gdzie zaczyna się „nadużycie umocowania” w ścisłym tego słowa znaczeniu tam kończy się wykonywanie umocowania. (tak m.in. M. Smyk, Pełnomocnictwo według kodeksu cywilnego, Oficyna 2010).
Ponadto, jak zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 października 2004 roku (II PK 35/04) nadużycie przez pełnomocnika umocowania może powodować jego odpowiedzialność cywilną, pracowniczą lub służbową, a nawet w określonych przypadkach odpowiedzialność karną.
Podkreślić należy jednak, że samo nadużycie nie powoduje wygaśnięcia stosunku pełnomocnictwa, którego umocowanie było treścią i aby zaprzestać czynnością dokonywanym wbrew woli mocodawcy należy skutecznie wypowiedzieć wskazane pełnomocnictwo i powiadomić o tym pełnomocnika. W przypadku dokonania opisanych czynności przed skutecznym wypowiedzeniem pełnomocnictwa, mocodawcy pozostaje dochodzenie swoich praw na drodze sądowej poprzez wszczęcie postępowania, w którym mocodawca będzie domagał się m.in. uznania czynności prawnej za nieważną.
M.L.
Cookie | Duration | Description |
---|---|---|
cookielawinfo-checkbox-advertisement | 1 year | Set by the GDPR Cookie Consent plugin, this cookie is used to record the user consent for the cookies in the "Advertisement" category . |
cookielawinfo-checkbox-analytics | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics". |
cookielawinfo-checkbox-functional | 11 months | The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional". |
cookielawinfo-checkbox-necessary | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary". |
cookielawinfo-checkbox-others | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other. |
cookielawinfo-checkbox-performance | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance". |
CookieLawInfoConsent | 1 year | Records the default button state of the corresponding category & the status of CCPA. It works only in coordination with the primary cookie. |
viewed_cookie_policy | 11 months | The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data. |
Cookie | Duration | Description |
---|---|---|
pll_language | 1 year | The pll _language cookie is used by Polylang to remember the language selected by the user when returning to the website, and also to get the language information when not available in another way. |
Cookie | Duration | Description |
---|---|---|
_gat | 1 minute | This cookie is installed by Google Universal Analytics to restrain request rate and thus limit the collection of data on high traffic sites. |
Cookie | Duration | Description |
---|---|---|
_ga | 2 years | The _ga cookie, installed by Google Analytics, calculates visitor, session and campaign data and also keeps track of site usage for the site's analytics report. The cookie stores information anonymously and assigns a randomly generated number to recognize unique visitors. |
_gid | 1 day | Installed by Google Analytics, _gid cookie stores information on how visitors use a website, while also creating an analytics report of the website's performance. Some of the data that are collected include the number of visitors, their source, and the pages they visit anonymously. |