W pierwszej kolejności wymaga wskazać, że termin samowola budowlana nie ma definicji legalnej. W praktyce jednak, za samowolę budowlaną uznaje się budowanie lub wybudowanie obiektu budowlanego (chociażby jego części) bez wymaganego pozwolenia na budowę, zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia. Co do zasady, w takiej sytuacji organ nadzoru budowlanego nakazuje w drodze decyzji rozbiórkę obiektu budowlanego bądź też jego części, jednakże prawo budowlane przewiduje wyjątki w tym zakresie poprzez możliwość dokonania legalizacji samowoli budowlanej.
W celu dokonania legalizacji samowoli budowlanej należy złożyć wniosek do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Właściwy organ bada wówczas:
1) zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
2) kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń,
3) wykonanie projektu budowlanego przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane
– oraz, w drodze postanowienia, ustala wysokość opłaty legalizacyjnej.
W razie spełnienia powyższych wymagań właściwy organ wydaje decyzję legalizacyjną o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót bądź jedynie o zatwierdzeniu projektu budowlanego, jeżeli budowa została już zakończona.
Warto wiedzieć, że od 1995 roku, od wejścia w życie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane do opłat legalizacyjnych mają zastosowanie przepisy ordynacji podatkowej dotyczące ulg, co oznacza, iż można ubiegać się o umorzenie, odroczenie zapłaty albo rozłożenie na raty opłaty legalizacyjnej.
Istotnym przy legalizacji samowoli budowlanej jest fakt, czy zakończenie budowy nastąpiło po 1 stycznia 1995 roku, czy też przed tą datą (data wejścia w życie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane), bowiem wówczas zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 24 października 1974 roku prawo budowlane.
Art. 90 ustawy prawo budowlane przewiduje odpowiedzialność karną za samowolę budowlaną do dwóch lat pozbawienia wolności. Co ważne, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie o sygn. akt IV KK 390/12 orzekł, że decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego (decyzja legalizacyjna) nie znosi odpowiedzialności karnej za omawiany występek. Powyższe oznacza, że decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót bądź o zatwierdzeniu projektu budowlanego, jeżeli budowa została zakończona, nie wyłącza odpowiedzialności karnej zachowania wyczerpującego znamiona art. 90 ustawy prawo budowlane. Warto jednak pamiętać, że zgodnie z kodeksem karnym karalność przestępstwa samowoli budowlanej ustaje, jeżeli od jego popełnienia upłynęło lat 5.
Autor: aplikant radcowski Barbara Karkut
Cookie | Duration | Description |
---|---|---|
cookielawinfo-checkbox-advertisement | 1 year | Set by the GDPR Cookie Consent plugin, this cookie is used to record the user consent for the cookies in the "Advertisement" category . |
cookielawinfo-checkbox-analytics | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics". |
cookielawinfo-checkbox-functional | 11 months | The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional". |
cookielawinfo-checkbox-necessary | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary". |
cookielawinfo-checkbox-others | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other. |
cookielawinfo-checkbox-performance | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance". |
CookieLawInfoConsent | 1 year | Records the default button state of the corresponding category & the status of CCPA. It works only in coordination with the primary cookie. |
viewed_cookie_policy | 11 months | The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data. |
Cookie | Duration | Description |
---|---|---|
pll_language | 1 year | The pll _language cookie is used by Polylang to remember the language selected by the user when returning to the website, and also to get the language information when not available in another way. |
Cookie | Duration | Description |
---|---|---|
_gat | 1 minute | This cookie is installed by Google Universal Analytics to restrain request rate and thus limit the collection of data on high traffic sites. |
Cookie | Duration | Description |
---|---|---|
_ga | 2 years | The _ga cookie, installed by Google Analytics, calculates visitor, session and campaign data and also keeps track of site usage for the site's analytics report. The cookie stores information anonymously and assigns a randomly generated number to recognize unique visitors. |
_gid | 1 day | Installed by Google Analytics, _gid cookie stores information on how visitors use a website, while also creating an analytics report of the website's performance. Some of the data that are collected include the number of visitors, their source, and the pages they visit anonymously. |